onderzoek

Conceptuele kunst: is een kunstvorm waarbij het idee ofwel het concept belangrijker is dan esthetische of materiaal-technische afwegingen. Deze stroming ontstaat aan het eind van de jaren zestig. Centraal staat het idee als uitgangspunt voor een kunstwerk,de uitvoering is van ondergeschikt belang. Het is een reactie om de kunst uit galleries en musea's te halen.

Appropriation: toeëigenen van objecten of afbeeldingen. Appropriation in de kunst kan worden omschreven als 'het gebruik van geleende elementen om tot een nieuw werk te komen'. Dit wordt o.a. gebruikt in dada-art.

Design vs rule-based art/design:irrationeel, dus zonder na te denken of in strijd met de rede.

Author-based art: rationeel, dus doordacht en berekend




Atlas: de naam 'Atlas' is niet zoals later veelal aangenomen ontleend aan de Titaan Atlas omdat deze de wereld op zijn schouders droeg, maar omdat hij een groot astronoom en kosmograaf was. Daarmee was Mercator de eerste die het woord 'Atlas' introduceerde voor een verzameling kaarten in boekvorm. De eerste echte Atlas, zoals we die nu kennen is gemaakt door D'Allembert en Diderot.




SIR: Sculpture International Rotterdam. SIR beheert en ontwikkelt de internationale collectie publieke kunstwerken ter ondersteuning van de internationale en culturele ambities van Rotterdam. Vanaf 1 januari 2013 is SIR een afdeling van het Centrum Beeldende Kunst zodat de SIR en BKOR de krachten ten behoeve van kunst en de publieke ruimte kunnen versterken.



Arcering: in een tekening, prent of schilderij een serie dicht bij elkaar gezette parallelle lijnen die een schaduweffect creëren. Arcering is een combinatie van lijnen die zo verschillende dieptes, effecten en uitdrukkingen weergeven. Door middel van arcering kan onder andere schaduw worden aangebracht in een tekening.



Heraldiek: kennisgebied waarin men zich bezighoudt met familiewapens, inclusief hun afbeelding en gebruik.



Dada:een culturele beweging die begon tijdens de Eerste Wereldoorlog in Zürich in het neutrale Zwitserland.
De beweging bestond slechts kort en vertoonde een piek tussen 1916 en 1920. De kunstenaars in dada hielden zich vooral bezig met beeldende kunst, poëzie, theater en grafisch ontwerp. De beweging is verwant aan het nihilisme: het opzettelijk irrationeel zijn en afwijzen van de algemeen geaccepteerde standaarden in de kunst.Hoewel de beweging slechts kort heeft bestaan, is haar invloed zeer groot geweest. Dada is een kunst net onder de realiteit. Kunstenaars hielden zich bezig met het gebruik van voorwerpen die eigenlijk al bestonden. Zij maakten er net iets anders van dan het eigenlijk moest voorstellen.



Fotogram: fotografisch beeld dat is gemaakt zonder gebruik te maken van een camera of film. Het eindresultaat ontstaat door het lichtgevoelig materiaal wel of niet af te dekken en daarna te belichten.



Grid: regelmatig raster. Wim Crouwel is een kunstenaar die veel met grid werkt.




Universal Knowledge: algemene kennis, je kennis met iedereen delen. Kennis voor iedereen dus.




Beeldstatistiek: statistiek waarbij de onderwerpen door schematische afbeeldingen of gemakkelijk herkenbare symbolen zijn aangeduid en de getallen of hoeveelheden door het aantal malen dat het symbool wordt getekend.



Infographic:informatieve illustratie geeft een informatieve weergave van verschillende objecten met een combinatie van tekst en beeld. Ze is bedoeld voor het overgedragen van informatie, data en kennis.



Isotype: International System of Typographic Picture Education, een systeem van pictogrammen dat ontworpen is door de Oostenrijkse econoom en socioloog Otto Neurath. Hij ontwikkelde het systeem in de jaren twintig voor informatieoverdracht aan jonge kinderen onder het motto 'een beeld zegt meer dan 1000 woorden'. Vanaf 1928 schakelde hij kunstenaars in bij het ontwikkelen van zijn Isotypes, waarbij met name de Duits-Nederlandse graficus Gerd Arntz een belangrijke bijdrage heeft geleverd. Een belangrijk deel van het werk van Neurath en Arntz kwam tot stand in Den Haag, waar beiden op de vlucht voor het nazisme verbleven. Gerd Arntz was in Nederland in dienst van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Marcel Duchamp (1887-1968)
Duchamp was een Frans kunstenaar. Zijn werken behoren tot het Dadaïsme, Surrealisme en Conceptuele kunst. Duchamp was de eerste die een alledaags voorwerp (Fountain) presenteerde als een kunstwerk. Dit was een mijlpaal voor de hedendaagse beeldende kunst en Duchamp riep hiermee kunst-filosofische vragen op over de aard en functie van kunst. Fountain was een gewoon urinoir - gesigneerd met "R.Mutt" 1917 - dat Duchamp anoniem inzond voor een jury-loze expositie in 1917 te New York, waarvan hij zelf directielid was. Men nam de inzending echter niet serieus en dacht dat het ging om een belediging van de organisatie van de expositie. Het werk werd geweigerd. Later is in 2004 het kunstwerk door een panel van 500 kunstkenners verkozen tot invloedrijkste kunstwerk van de 20e eeuw. Marcel Duchamp kan, samen met Picasso, Kandinsky en Matisse als de vader van de hedendaagse kunst beschouwd worden, en met name als het om de nieuwere kunstvormen als installaties en conceptuele kunst gaat, waar hij in alle richtingen (zelfs in de richting van de videokunst, met zijn film Anemic Cinema) zeer belangrijke stappen heeft gezet.

Soll LeWitt (1928-2007)
Dit was een Amerikaans beeldhouwer, schilder en tekenaar. Zijn werk wordt geassocieerd met diverse stromingen in de moderne kunst, zoals Conceptuele kunst en Minimal Art. Zijn werk varieert van tweedimensionale werken als Wall Drawings, waarvan hij er meer dan 1200 heeft gecreëerd, en foto's en honderden werken op papier tot driedimensionale sculpturen (of structures, waarvan hij bij voorkeur sprak) als towers, pyramids en geometric forms. Deze werken variëren in formaat van maquette tot monumentaal. Het werk van Sol LeWitt wordt gerekend tot de Minimal Art, net als andere conceptuele kunstrichtingen een kunstrichting waar de betekenis meer ligt in de ideeën dan in de materiële uitwerking ervan. Hij schreef: "Banale ideeën kun je niet redden door een degelijke uitvoering, het is moeilijker om goede ideeën te verprutsen." Opvallend bleef LeWitt werken met basisvormen zoals bol, driehoek en kubus, meestal in glad en wit materiaal. De ruimtelijke constructies van LeWitt tonen veelvuldig de ribbenstructuur van witgeschilderde kubussen of delen daarvan, in gevarieerde reeksen en gerangschikt volgens bepaalde modules. De systematiek, gebaseerd op beslissingen over onder meer vorm, structuur, ordening en maat, ligt steeds vast in concepten die het uitgangspunt vormen voor al het werk van LeWitt.

Joseph Kosuth
Een Amerikaanse kunstenaar en fotograaf, die behoort tot de belangrijkste vertegenwoordigers van de conceptuele kunst uit de jaren zestig en zeventig. In 1965 presenteert hij zijn eerste conceptuele werk, One and three chairs. Dit werk bestaat uit een houten stoel, een foto van een stoel en de ‘stoel uit het woordenboek'. Kosuth stelt zichzelf de volgende vragen: Is een stoel een stoel? Is een foto van een stoel ook een stoel? Is de definitie van een stoel een stoel? Is de definitie van een stoel méér stoel dan een echte stoel of een foto ervan? Waarom zou de definitie van een stoel minder stoel zijn dan de stoel zelf? Kosuths overwegingen hebben iets didactisch en lijken op de ideeënleer van Plato. Vanaf 1968 maakt Kosuth een serie werken waarin hij onderzoekt hoe de context de waarneming van het werk beïnvloedt. Kosuths project om de wereld fragmenten van haar eigen beschrijving terug te geven, werden via advertenties in kranten en tijdschriften en via pamfletten, posters, spandoeken en affiches over de gehele wereld verspreid. Kosuth gebruikt een categorische beschrijving van de wereld, als middel voor zijn onderzoek naar ons denken over kunst. De diverse media gaven hem de mogelijkheid te ontsnappen aan de beperkingen van de traditionele media en galerie of museum te ontwijken.

Jan Tschichold (1902-1974)
Tschichold is een Duitse grafisch ontwerper en letterontwerper. Een veelgebruikt lettertype van zijn hand is de Sabon. Tschichold gebruikte in zijn werk juist geen handgemaakt papier en speciale lettertypen zoals toen gebruikelijk was, maar prefereerde standaard letters op commercieel, standaard formaten drukpapier. In de jaren 1937-1938 ging hij naar Engeland op uitnodiging van de Pennrose Annual. In de jaren 1947-1949 verbleef Tschichold in Engeland waar hij de 500 paperbacks van Penguin Books opnieuw ging ontwerpen, samen met typograaf Ruari McLean. Hij paste hier een standaard set typografische regels toe, de zogenaamde Penguin Composition Rules. Hij gaf Penguin-boeken (met name de Pelican-serie) een eenduidig uiterlijk en gebruikte veel typografische praktijken die vandaag de dag als vanzelfsprekend gelden.

Joost Grootens
Een Nederlandse grafisch ontwerper en architect. Hij richt zich vooral op boeken en atlassen in het bijzonder. Bij zijn atlassen ontwerp hij zowel de kaarten als het de rest van het boek zelf. Grootens heeft verschillende belangrijke prijzen gewonnen voor zijn ontwerpen. Daarbij horen ook de 'Goldene Letter' en twee goude medailles in het Best Book Design from all over the World competition in Leipzig. Verder is Grootens hoofd van het onderzoekprogramma Information Design Master Course aan de kunstacademie van Eindhoven. Daarnaast doet hij verschillende workshops aan verscheidene instituten in Azië, Europa en Noord-Amerika. Joost Grootens ontwierp ook het collectieboek van het Boijmans van Beuningen museum.



Mercator (1512-1594)
Mercator is een Vlaamse cartograaf. Hij is bekend van een globepaar, een vijftal wandkaarten en een onvoltooide kosmografie. Daarnaast introduceerde hij het woord atlas. Dit woord omvatte destijds alle kaarten van de kosmos; dus van zowel het heelal als de aarde.Mercator was de eerste die het cursieve schrift 'italic' op landkaarten toepaste. Dit verfraaide het kaartbeeld zodanig, dat het tot in de 19e eeuw gebruikelijk is gebleven plaatsnamen op kaarten cursief te schrijven.In 1541 volgt een aardglobe. Dan horen we een tijdje niets van hem op cartografisch gebied. Mercators problemen met de overheid wegens Lutheranisme kunnen daarvoor de reden zijn. Eerst in 1551 volgt een nieuwe uitgave: een hemelglobe, als tegenhanger van de aardglobe.



Jan Rothuizen
Een Nederlandse kunstenaar van nu. Hij doet aan mapping. Het gaat hierbij niet om de stad zo nauwkeurig mogelijk in beeld te brengen maar om een wandeling in kaart te brengen, niet alleen de route maar ook wat hij ruikt, ziet en meemaakt. Een soort totaalervaring van de wandeling samengeperst in een 'kaart'.



Ai Weiwei (1957-heden)
Ai Weiwei is een Chinees conceptueel kunstenaar, politiek activist en filosoof. Hij is veelzijdig en ook actief in andere kunstvormen, zoals architectuur, fotografie en film.Ai verbindt de traditionele Chinese cultuur met zijn persoonlijke beeldtaal.Hij staat bekend om zijn kritiek op de sociale en culturele veranderingen in zijn land. Weiwei is beïnvloed door het Dadaïsme van Marcel Duchamp. Bij het bekritiseren van de mensenrechtsituatie, de economische uitbuiting en de milieuvervuiling maakt hij intensief gebruik van het internet (een blog die dagelijks door tienduizend mensen werd gelezen) en Twitter om te communiceren.Hij is begin 2011 in de problemen geraakt vanwege zijn kritiek op de Chinese regering. Formeel is hij beschuldigd van belastingontduiking. Hij is dus politiek gevangene in China vanwege zijn kunst.

René Descartes (1596-1650)
Dit was een Franse filosoof en wiskundige. Zijn benadering van het probleem van de kennis en de aard van de menselijke geest speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de filosofie. Hij is met name bekend om zijn uitspraak "Cogito ergo sum" en wordt algemeen beschouwd als de vader van de moderne filosofie. Hij was de eerste die de filosofie van Aristoteles niet alleen verwierp, maar ook verving door een eigen filosofisch systeem. Daarmee legde hij de basis voor de 17de-eeuwse stroming van het rationalisme. Descartes was sterk beïnvloed door de vooruitgang in de natuur- en sterrenkunde en een van de centrale figuren van de wetenschappelijke revolutie.



Jan van der Heyden (1637-1712)
Een architectonisch landschapsschilder, een schilder van stadsgezichten en de uitvinder van een verbeterde brandspuit en straatlantaarn. Van der Heyden schilderde voornamelijk stadsgezichten, vaak composities van verschillende stadsdelen, waarbij hij zijn kennis van andere steden gebruikte. Sommige stadsgezichten lijken wel puzzels, om ze een meer- of eeuwigheidswaarde te geven.



Franz Ackermann (1963-heden)
Franz Ackermann is een Duitse schilder en installatie kunstenaar. Hij woont in Berlijn. Hij maakt cartoonachtig, abstract werk. Hij heeft gestudeerd aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Munich en aan de Hogeschool voor beeldende kunst in Hamburg. Hij heeft veel internationale tentoonstellingen en hij heeft in 2003 op de Biennale in Venetië tentoongesteld.



Edward Tufte (1942-heden)
Tufte is een Amerikaanse statisticus en professor. Hij is bekend om zijn geschriften over informatie-ontwerp en als een pionier op het gebied van data visualisatie. Tufte is een expert in de presentatie van informatieve afbeeldingen zoals grafieken en diagrammen. Tufte's schrijven is belangrijk op terreinen als informatie-ontwerp en visuele geletterdheid , die omgaan met de visuele communicatie van informatie. Hij bedacht de term " chartjunk "om te verwijzen naar nutteloze, niet-informatieve, of informatie-verduistering elementen van kwantitatieve informatie displays. Andere kernbegrippen van Tufte zijn de leugen factor , de data-inkt verhouding , en de data dichtheid van een graphic.


Siebe Thissen
Curator en adviseur kunst in de openbare ruimte bij het ​​CBK Rotterdam, en gastdocent aan de Willem de Kooning Academie. Thissen was een onderzoeker en docent aan de Filosofische faculteit van de Erasmus Universiteit Rotterdam op het gebied van de geschiedenis van het Nederlandse denken. Hij schreef zijn promotie in de Geschiedenis van de Filosofie op "De spinozisten. Wijsgerige Beweging in Nederland 1850-1907". Ook, tot 2000 was hij redacteur van het tijdschrift audio niet druk! , gericht op muziek, popcultuur, metro en avantgarde, en co-redacteur van het Vlaams-Nederlandse cultuur-politieke tijdschrift Mba Kajere.