kwartaal 2
NAVIGATION

handleiding

De vorm zal u toegeworpen worden - Paul Mijksenaar

lijn

Prentkunst

Bij de vervaardiging van prenten bestond, vooral in het Westen in de 16e eeuw, tussen ontwerpers en uitvoerders een werkverdeling. Bij prenten is het de bedoeling om van één ontwerp een aantal kopieën af te drukken. De vroegst bekende techniek om dit te realiseren was de houtsnede. De houtsnede werd voor het eerst gebruikt in China in de 7e eeuw om afbeeldingen van boeddha af te drukken. In Europa werd zij in de 15e eeuw toegepast voor religieuze afbeeldingen. Vanaf midden 15e eeuw werden er steeds vaker diepdruk technieken toegepast, zoals gravures en etsen. Vanaf de 16e eeuw waren het tekenen van het ontwerp en het snijden of graveren meestal gescheiden activiteiten. Nog meer later werd ook de lithografie gebruikt als drukkunst.

Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci was architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver, schilder en componist uit de Florentijnse Republiek, tijdens de renaissance. Opvallend is het beperkt aantal werken dat hij voltooid heeft. Leonardo's hartstochtelijke verlangen om de structuur van het menselijk lichaam te doorgronden bracht hem ertoe lijken te ontleden, en zo maakte hij de eerste nauwkeurige anatomische tekeningen. Een zorgvuldige studie van planten, anatomie en het organisch groeibeginsel bracht Leonardo ertoe zijn schilderijen volgens een soortgelijk systeem op te bouwen en ieder onderdeel op dusdanige wijze te integreren dat er geen zichtbare begin of eindpunten zijn, geen scherpe overgangen.

Islamitische decoraties

Typisch binnen de islamitische stijl zijn de ornamentering en vlakversiering. De islamitische kunst bestaat vooral uit kalligrafie en spaarzaam aangebrachte ornamenten omdat het afbeelden van mensen en dieren verboden was. Het Koefische schrift kan de eerste typisch islamitische kunstvorm genoemd worden. De kaliigrafie stond bij de moslims van alle kunsten het hoogst in aanzien en haar beoefenaar - zowel proffesioneel als amateurs - zijn praktisch de enige kunstenaars die in nde oudste geschreven bronnen met name genoemd worden. Het Koefisch was een ceremonieel schrift. Het werd niet niet gebruikt voor alledaagse zaken, maar werd in hoofdzaak ontwikkeld voor koranmanuscripten, die men, omdat illustraties verboden waren, alleen hun eerbiedwaardige status kon geven door middel van fraaie pennenkunst en spaarzaam aangebrachte ornamenten. De stijl die werd toegepast in de vroegste korans, dik en zwaar maar messcherp, werd op grote schaal toegepast voor de monumentale inschriften. Hierbij werd het ritme aangepast aan de ornamenten met bladmotieven waarmee ze vaak werden gecombineerd. Koefische inschriften spelen ook een belangrijke rol in de decoraties van luxeartikelen.

tijd

manifest

Groepsopdracht lijnen

inkaderen

afscheiden

begrenzen

bewaken

omlijnen

doorbreken

verbinden

Groepje:
Renee Meijers
Evaline dos Santos
Leontien van Hattem
Arthur Boer
Elise Leeflang
Jazz Rath

Een streep is altijd een lijn, maar een lijn hoeft niet altijd een streep te zijn.

Groepje:
Renee Meijers
Evaline dos Santos
Leontien van Hattem
Arthur Boer
Elise Leeflang
Jazz Rath

Tijd voor mij is genieten, genot en liefde zijn daarbij elementen die tijd beïnvloeden.

regels

Evaline
1) rechte zwarte lijnen
Leontien
2) tape-lijn die lijn 1 volgt
Renee
3) organisch gekleurde lijn, mag lijn 2 niet kruizen
Jazz
4) rechte lijn kadert de vorige lijnen
Arthur
5) pac-man/snake -lijn kruist 3x lijn 4
Elise
6) vorm foto herhalen, kruist alle lijnen

Zon en regen
Faure betoogt dat vormgeving bepaalde eigenschappen weerspiegelt en in de herinnering vasthoudt aan de plaats waar zij ontstaat. De invloed van het klimaat en bodemgesteldheid op het bouwen is evident.

Lay-out
Ontwerpers van een uitleg hebben het gevoel dat zij zich meester maken van een stuk grond. Mensen houden van merktekens op de grond. Landmarks. Sporen van vergane beschavingen. Grond in bezit nemen, al is het alleen maar symbolisch. Vorm van landveroveren is het aanleggen van labyrinten (meestervariant op het beginsel lay-out).

Trap
Zelfstandige vormgeving ontleend aan een procédé van bouwen.

Poort
Poorten net als trappen iets interessants op het gebied van bouwkunst. Het heeft een bepaalde aantrekkingskracht.

Ruïne
De ruïne bezit aantrekkingskracht. Verouderen, slijten, barsten, scheuren, afblakkeren, schrompelen, verweren, uitdrogen, verbleken, rotten, dat zijn allemaal processen die gepaard gaan met een zekere schoonheid. De poëzie van het verval zou je het kunnen noemen. Het miserabelisme heeft in schilderkunst en literatuur altijd wel een rol gespeeld.

De weg
De weg symboliseert onze opvattingen over het leven. De weg geeft coherentie, net zoals de verhaallijn coherentie geeft aan het verhaal. De reis, de weg, doet iets met ons, het is spannend. De weg speelt in kunst, vormgeving en architectuur dan ook een rol.

Artes Funerales
Openlijk uiting geven aan dingen van dood en rouw komt ons minder en minder als gepast voor. De vormgeving op dat gebied gaat dus steeds meer verloren.

Gestalt. Het begrip gestalt is afkomstig uit de waarnemingspsychologie. Het begrip wordt verklaard als een ordenend beginsel, ingebakken in onze ordende manier van waarnemen. Zoiets dus als eenheid in verscheidenheid.

De vorm is de drager van de functie

Piramide
Er is een verband tussen getal en magie en daarom ook tussen vorm en magie, bij een piramide is dat heel sterk het geval.

Spiraal
Melkwegstelsel, DNA, Gulden Snede, draaikolk en de groei van het hoofdhaar, het heeft allemaal te maken met de spiraalvorm. Geen wonder dan ook dat bijvoorbeeld de spiraaltrap zo geliefd is, mooi, weinig plaats en toch sterk.

Zo doe je dat

Groepsopdracht

vastgelegde minuut 1

het licht gaat op groen
het lucht alarm gaat af
mensen steken vlug over
om de berenval die
het blaak kruispunt heet
te ontlopen

vastgelegde minuut 2

er zit een meisje bij
de bushalte met een
gedachteloze staar kijkt
ze voor zich uit

er zit een meisje bij
de bushalte met een
gedachteloze staar kijkt
ze voor zich uit

timelapse video

Twintig minuten lang staart een meisje in de camera. Ze is in haar eigen wereld. Ze beleeft haar eigen tijd. Die is rustig, en beheerst. Daarom heen is de chaos, de mensen die een hele andere tijdsbeleving hebben. Zij hebben onrust en stress.

Het licht veranderd steeds gedurende het filmpje, dat geeft de dag en de nacht aan.

De twintig minuten film zijn terug gebracht tot een minuut.

Lost in time

tijd is gevaarlijk

tijd bestaat niet

tijd is gecreeerd door mensen

de mens geeft betekenis aan tijd

vrije tijd

tussentijd

tijdelijk

de juiste tijd

andere tijd

geen tijd te verliezen

tijd is stress

tijd is angst

tijd is genieten

tijd is een vorm voor gereedschap voor de mens om controle te hebben over iets wat niet tastbaar is

tijd te kort

tijd terugdraaien

tijd is de vierde dimensie

tijd is onrealistisch

tijd is plezier

tijd is gezelligheid

tijd is liefde

tijd is sex

tijd is de illusie van de maatschappelijke aanvaardbare stuctuur

tijdzones

tijd is het verleden, heden en toekomst

tijs is niet alleen wat wij er van hebben gemaakt

tijd is er altijd

natuurlijke tijd

kunstmatige tijd

tijd is assymetrisch

Onderzoek tijd begrippen

Alles gaat voorbij, een dag, een jaar, een mensenleven en wellicht ook ons bestaan. Is dat dan wat tijd is: het voorschrijden van de dingen?

Men meet de tijd door middel van gebeurtenissen, zoals seizoenen, kalenders, etc.

Tijd is in onze beleving bovendien lineair: het punt van het nu beweegt zich voort langs een lijn en dit verschuivende punt verdeelt de lijn in verleden en toekomst. De lijn wordt gezien als een schaal waarop het nu beweegt met altijd dezelfde snelheid.

Tijd werd vroeger vergeleken met het water in een rivier die langs stroomt. Daarom 'de tijd stroomt'. Organische tijd is veel meer verbonden met de persoonlijke ervaring.
Het idee dat toekomst een positie is op de lineare lijn waarop het nu zich voortbeweegt ontbreekt in deze tijdsbeleving: de mens kan werken aan de voorwaarden van iets wat hij wil laten gebeuren, maar tijd zal leren of het werkelijk gebeurt.

Ik vind dit een erg interessant artikel over tijd. Ik ben het op zich wel eens over de verschillende tijdsbelevingen. Het artikel geeft een goed inzicht in het begrip tijd en de verschillende definities daarvan.

Anita Rootselaar over tijdsbeleving

Zoals Spinoza in de 17e eeuw opkwam voor vrijheid van meningsuiting, kwam Sol LeWitt in de 20e eeuw op voor een nieuwe vrijheid op het gebied van beeldende kunst. LeWitt is een autonome vrijheidsdenker. Hij nam geen genoegen met de schijnbare zekerheden geponeerde stellingen. Analytisch, maar zeer betrokken, onderzocht hij mogelijkheden voor andere en nieuwe benaderingswijzen van de beeldende kunst. LeWitt vond dat niet zozeer in een een afzetten tegen de voorafgaande kunstvormen en -stromingen, maar probeerde zijn eigen positie te definiëren, en die van zijn geestverwanten, ten aanzien van wat beeldende kunst zou moeten zijn. Het gaat LeWitt ook niet alleen om het concept van het kunstwerk maar ook om de uitvoering ervan.

Sentences on Conceptual Art
Deze zinnen vond ik interessant, ze zetten me tot denken of ik was het er mee eens.

6. Om zich open te stellen voor nieuwe ervaringen moet men openstaan om een onlogische keuze te maken en deze tot het eindresultaat ervan te vervolgen.

7. De waarde van het conceptuele kunstwerk ligt in zijn onvoorspelbaarheid.

10. Het doel van het concept geeft de kunstenaar naar volledige vrijheid - niets is van te voren bepaald.

16. De kunstenaar werkt binnen de conventies van zijn tijd ofwel door het tegenovergestelde te doen (hetgeen betekend dat dezelfde voorwaarden van toepassing zijn - ondersteboven, binnenstebuiten) ofwel door deze te verbeteren (gewoonlijk is de verbetering slechter dan het origineel).

19. Elke toeschouwer benadert een kunstwerk met een hele historie aan interpretatie.

21. De interpretatie van de kunstenaar is niet beter dan die van iemand anders - soms slechter.

Tschichold is een Duitse grafisch ontwerper en letterontwerper. Een veelgebruikt lettertype van zijn hand is de Sabon. Tschichold gebruikte in zijn werk juist geen handgemaakt papier en speciale lettertypen zoals toen gebruikelijk was, maar prefereerde standaard letters op commercieel, standaard formaten drukpapier. In de jaren 1947-1949 verbleef Tschichold in Engeland waar hij de 500 paperbacks van Penguin Books opnieuw ging ontwerpen, samen met typograaf Ruari McLean. Hij paste hier een standaard set typografische regels toe, de zogenaamde Penguin Composition Rules. Hij gaf Penguin-boeken (met name de Pelican-serie) een eenduidig uiterlijk en gebruikte veel typografische praktijken die vandaag de dag als vanzelfsprekend gelden.

Dit is erg interessant, zo worden de boeken herkenbaar gemaakt. Dit principe is ook handig voor het ontwerpen van meerdere producten zonder dat ze hun herkenbaarheid verliezen.

Alles wordt in de Penguin Composition Rules vastgelegd, van tekst tot afbeeldingen tot kaft, etc.

Sol is our Spinoza

Penguin Composition Rules

Eigen Manifest

1) een goede ontwerper is
2) een goede ontwerper is
3) een goede ontwerper heeft
4) een goede ontwerper
5) een goede ontwerper is

nieuwsgierig

innovatief

durf

focust

trots

Dogma 95

Dogma 95 is een oorspronkelijk Deens verbond van Elias Dargakis en een aantal regisseurs dat in 1995 in Kopenhagen is opgericht. De deelnemers hebben afgesproken zich bij het filmmaken aan tien strikte regels (dogma's) te zullen houden. Deze regels worden opgesomd in het manifest van Dogma 95, en vormen samen De eed van zuiverheid.

1) Opnames dienen op locatie plaats te vinden. Rekwisieten en decors mogen niet worden toegevoegd (als een bepaald rekwisiet noodzakelijk is voor het verhaal, moet een locatie worden gekozen waar dit rekwisiet aanwezig is).

2) Geluid dient nooit los van de beelden te worden gemaakt, of andersom. (Muziek mag niet worden gebruikt, tenzij aanwezig waar de scène wordt gefilmd.)

3) De camera dient in de hand te worden gehouden. Elke beweging of fixatie die uit de hand kan worden bereikt is toegestaan. (De film dient niet plaats te vinden waar de camera staat, schieten dient plaats te vinden waar de film plaatsvindt.)

4) De film dient in kleur te zijn. Speciale belichting is niet toegestaan. (Als er te weinig licht is, moet de scène worden afgebroken of dient een enkele lamp aan de camera te worden bevestigd.)

5) Optische effecten en filters zijn verboden.

6) De film mag geen oppervlakkige actie bevatten. (Moorden, wapens etc. dienen niet voor te komen.)

7) Vervreemding in tijd en plaats is verboden. (Dat wil zeggen dat de film plaatsvindt in het hier en nu.)

8)Genrefilms zijn niet toegestaan.

9) Het filmformaat is Academy 35 mm.

10)De filmregisseur wordt niet genoemd op de aftiteling.

Het is wel een vrij definitieve eed vind ik, elke zin in de eed begint met ik zweer dat. Iets wat vrij dwingend klinkt.

groepje:
Renee Meijers
Amy Guijt
Evaline dos Santos
Savana Huissen
Michelle van den Akker

Stop motion handleiding SIMSON

Bij menselijke communicatie is altijd sprake van één of andere vorm van informatie. Sommige producten kunnen zelf visuele informatie geven zoals een klok, plattegrond, kalender etc. . Maar daarnaast kan het gebruik van het product visuele informatie noodzakelijk maken, zoals die te vinden is op een toetsenbord of in een gebruiksaanwijzing.

'Function can have any form'

' Form follows function'
Belangrijke functies bepalen voor een groot gedeelte de vorm. Schoonheid werd gelijk gesteld aan functionalisme. Maar ook emotie en sociale en culturele behoeften zijn bepalend voor de functie.

Met 'vorm' werd vooral 'schoonheid' bedoeld, een begrip dat later in diskrediet leek te raken en vaak als extraatje werd beschouwd. Vormgeving werd in de eerste plaats een middel om een constructie en functie samen te smeden. Als het resultaat bevredigde en smaakvol toonde, ontstond vanzelf de esthetische meerwaarde. Vormgevers weten uit ervaring dat vele rationele zaken bij schoonheidsbeleving een rol spelen.

Bij vormgeving is er sprake van drie onlosmakelijk verbonden elementen, hoezeer hun onderlinge verhouding per toepassing ook moge variëren, te weten: duurzaamheid, bruikbaarheid en schoonheid. Vormgeving is daarbij een activiteit die de elementen duurzaamheid en bruikbaarheid samenvoegt en de schoonheidsbeleving versterkt. Ongemerkt zijn we teruggekeerd naar de Romeinse architect die al bijna 2000 jaar geleden in zijn tiendelige boek over architectuur schreef dat deze dient te voldoen aan:
- Firmitas - duurzaamheid, sterkte
- Utilitas - nuttigheid, bruikbaarheid
- Venustas - bekoorlijkheid, schoonheid

'3B-formule'
- betrouwbaarheid
- bruikbaarheid
- bevrediging
Per product kan de verhouding verschillen tussen de drie B's.

Vanaf 1920 kwam er een beweging ontwerpers die alleen nog maar kleine letters ging gebruiken: alleen onderkast, hoofdletters werden afgeschaft. "Waarom groot schrijven als men niet groot kan spreken?" Maar leesbaarheidsonderzoek omstreeks 1960 had aangetoond dat de herkenbaarheid van namen, vooral bij zoektaken, beduidend toenam door elke naam of zin te laten beginnen met een hoofdletter. Ook pictogrammen maken zoektaken duidelijker. Maar het duurde tot 1970 voordat pictogrammen op grotere schalen werden ingezet.

Vormgeving heeft de unieke mogelijkheid om informatie:
- te benadrukken of af te zwakken
- te vergelijken of er rangorde in aan te brengen
- te groeperen of te sorteren
- herkenbaar te maken of te laten verassen
- te selecteren of weg te laten
- op onderhoudende wijze te presenteren

Algemeen kan je zeggen dat in het conceptuele model informatie zo eenvoudig, helder en eenduidig mogelijk moet zijn. Maar in de presentatie mag zij rijk zijn aan details, die bij voorkeur in verschillende niveaus moeten worden aangebracht. Daardoor kan elke gebruiker er individuele genoegens aan beleven, dus 'voor elk wat wils'.

Nicolas Oresme














Florence Nightingale















Charles Joseph Minard














Toch zijn grafische voorstellingen in tegenstelling tot wat velen denken minder geschikt voor de ongeoefende lezer. Beeld is niet 'gemakkelijker', maar vooral beknopter, compacter, overzichtelijker en, als het goed gedaan is, indringender.

Otto Neurath introduceerde rond 1936 het ISO-type. Zijn werk bleef een inspiratiebron voor grafisch ontwerpers. Het heeft bijgedragen aan het ontstaan van pictogrammen en indirect van infographics.

Zoals grafische voorstellingen onderdeel zijn van statische informatie geschikt voor het weergeven van veranderingen, trends en verhoudingen, zo brengt cartografie delen van onze wereld en kosmos in beeld, verwijzen pictogrammen compact, snel en herkenbaar naar begrippen of functies, brengen illustraties producten of delen daarvan tot leven en tenslotte geeft tekst informatie waarvan het aflezen van exacte gegevens van belang is. De keuze van deze beeldmiddelen hangt vooral af van de mate van abstractie van de informatie.

Tijd is belangrijk binnen de vormgeving. Tijd wordt gedefinieerd als volgorde en als lees- en/of kijkrichting.